Allergieën

geschreven door Gezond Balans

Wat is een allergie?

De reactie van het afweersysteem op stoffen waarvan het lichaam weet dat ze een gevaar kunnen opleveren wordt een allergie genoemd. Meestal zijn deze stoffen goedaardig en nuttig, echter reageert het lichaam hier wel op alsof het iets slecht is en produceert dan antilichamen om zichzelf te verdedigen. Om goed door te hebben wat een allergie is, is het belangrijk om te weten hoe het immuunsysteem werkt.

Het immuunsysteem

Het immuunsysteem beschermt het lichaam tegen indringers die schade kunnen veroorzaken. Zo’n indringer die het lichaam activeert voor het aanmaken van antilichamen wordt een antigeen genoemd. (Engels: antigen, afkorting van antibody generating). Schadelijke bacteriën en virussen behoren tot deze groep. Het immuunsysteem detecteert of spoort deze stoffen op en probeert deze te vernietigen. Dit doet het met behulp van de aanmaak van antilichamen. Deze antilichaam moleculen circuleren in het bloed en verblijven in bepaalde cellen waar zij de binnendringers (of antigeen) op een bepaalde manier bestrijden.

Defensiesysteem

In het defensiesysteem nemen de witte bloedcellen, lymfocyten, een sleutelpositie in. Ze worden in enorme hoeveelheden geproduceerd in het beenmerg. Sommige lymfocyten verplaatsen zich van het beenmerg en de zwezerik naar de lymfeklieren en naar andere organen die bij de afweer betrokken zijn, waaronder de milt, de keelamandelen, de neusamandel, de blinde darm en de dunne darm. Andere lymfocyten circuleren door het bloed- en het lymfevaatstelsel.

Twee belangrijke lymfocyten

Twee soorten lymfocyten zijn van bijzonder belang: de B-cellen en de T-cellen. Deze cellen zijn verantwoordelijk voor twee soorten reacties.

B-cellen

B-cellen produceren antilichamen, die in het bloed circuleren en reageren op binnendringers, die zich eveneens daarin bevinden. Deze vorm van immuniteit wordt humoraal genoemd, hetgeen betekent dat immuniteit is gelokaliseerd in de lichaamsvloeistoffen.

T-cellen

T-cellen worden geactiveerd in de thymusklier. In plaats van antistoffen te produceren vallen ze antigenen direct aan, en kunnen ze met B-cellen samenwerken om antigenen te vernietigen. Deze vorm van immuniteit wordt cellulair genoemd, omdat de reactie tussen het antigeen en het immuunmechanisme plaatsvindt op of in de cel. T-cellen reageren ook op kwaadaardige groei en op sommige virale en bacteriële infecties. Zij zijn eveneens van belang bij het afstoten van weefsels die niet afkomstig zijn van het eigen lichaam zoals transplantaten. T-cellen produceren stoffen, lymfokinen, die bepaalde cellen, macrofagen genoemd, stimuleren om bacteriën te verslinden (fagocytose).

B-cellen daarentegen ontwikkelen zich tot plasmacellen die op hun beurt de antilichamen produceren die in de bloedstroom circuleren en met specifieke antigenen reageren. Door de reactie met antilichamen kunnen de antigenen geen cellen meer binnendringen of worden ze zodanig veranderd dat ze door macrofagen aangevallen kunnen worden, zodat ze als het ware geneutraliseerd worden. De afweer die door de plasmacellen wordt verzorgd wordt humorale immuniteit genoemd.

De antilichamen die worden gevormd door de B-cellen, zijn van een speciaal soort eiwit en staan bekend onder de naam van immunoglobulinen (Igs). Er bestaan hiervan vijf soorten: IgA, IgD, IgE, IgG en IgM. Hiervan is IgE voornamelijk betrokken bij allergische reacties.

Efficiënt

Eén van de eigenschappen die het immuunsysteem zo efficiënt maken, is het herinneringsvermogen. Wanneer lymfocyten worden geactiveerd om het lichaam te beschermen, kunnen daarna sommige cellen zich de chemische identiteit van de indringer blijven herinneren vanwege de vroegere ontmoeting. Ze zijn dus al geprogrammeerd om die cellen te vernietigen. In zo’n geval is het lichaam direct in staat om op een invasie van deze antigenen te reageren, zodra ze verschijnen.

Hoofdzakelijk dankzij het herinneringsvermogen van de immuniteit zijn wij in staat om ons te handhaven. Ieder mens wordt geboren met een natuurlijke immuniteit, die hij via de placenta van de moeder heeft gekregen, maar die immuniteit is na een paar maanden geleidelijk verdwenen om daarna langzaam te worden vervangen door een eigen immuniteit. De eigen immuniteit wordt verworven, wanneer een kind wordt blootgesteld aan voor hem onbekende prikkels. Een voorbeeld van een dergelijke verworven immuniteit tegen een bepaalde ziekte is de waterpokken. Wanneer iemand eenmaal waterpokken heeft gehad, voorkomt het immuunsysteem een herhaling van de infectie, ofschoon het virus dat de waterpokken heeft veroorzaakt, nog jaren lang in het lichaam aanwezig kan blijven, waardoor later gordelroos kan ontstaan.

Immuunreactie

Een immuunreactie ontstaat ook wanneer een kleine hoeveelheid antigeen opzettelijk in contact met het systeem wordt gebracht in de vorm van een vaccin, zoals bij kinderverlamming, difterie, tetanus en mazelen. Deze antigenen hebben een verandering ondergaan, waardoor zij geen echte ziekte meer kunnen veroorzaken, maar wel een immuniteit doen ontstaan. Dit is de reden, waarom u gedurende een paar dagen lichte spierpijn en wat koorts kunt hebben, nadat het vaccin is toegediend. Het belangrijkste resultaat van de injectie is dat deze bij een aantal lymfocyten het herinneringsvermogen verwekt, zodat een invasie kan worden voorkomen, indien een eventueel contact toch mocht plaatsvinden. De herinnering voor vele antigenen duurt over het algemeen het gehele leven.

Immuunsysteem selectief

Het immuunsysteem valt niet alles aan wat vreemd is voor het lichaam. De meeste voedingsmiddelen, dranken en medicamenten brengen geen immuniteitsreactie op gang. Het systeem reageert echter wel op stoffen zoals bacteriën, virussen en andere agressors die gevaar kunnen opleveren, zoals het ontstaan van een infectie. Soms reageert het systeem echter wel op onschuldige indringers (bijv. stuifmeel) en deze vorm van reactie wordt dan allergie genoemd.

Huisarts

Veel problemen rondom een allergie kunnen worden behandeld door de huisarts. Soms is het echter nodig dat u een allergoloog bezoekt, die is gespecialiseerd in allergische verschijnselen. Wanneer bij de allergie de huid is betrokken, kan een consult bij een huidarts noodzakelijk zijn.

Deze website maakt gebruik van cookies om de gebruikservaring te verbeteren. Accepteren Lees meer