Slecht slapen: hoe komt dat en wat kan je er aan doen?

slaapproblemen

Slecht slapen: helaas hebben veel mensen hier last van. De slaapproblemen zorgen ervoor dat overdag je minder energie hebt, vaak lusteloos bent en ook meer stress ervaart. Uiteindelijk ga je je ook ongelukkiger voelen en het kan zelfs leiden tot een depressie. Hoe komt het nou dat je slecht slaapt en hoe kun je beter slapen?

Hoe worden slaapproblemen veroorzaakt?

Er worden veel verschillende oorzaken genoemd voor slaapproblemen, maar in de basis zijn er eigenlijk vier oorzaken. Deze oorzaken kunnen wel het gevolg zijn van een heleboel andere factoren. Slaapproblemen kunnen ontstaan doordat je cortisol-niveau (stresshormoon) in je lichaam nog te hoog is op het moment dat je gaat slapen. Ook kan het zijn dat je lichaamstemperatuur in de avond nog te hoog is, waardoor je fit en wakker bent.

Biologische klok

Onze biologische klok is tegenwoordig niet meer goed afgesteld, waardoor je sneller te maken krijgt met slaapproblemen. Vroeger gingen mensen slapen zodra de zon onder was, of kort daarna, en ze stonden weer op als de zon weer opkwam. In het dagelijkse moderne leven hebben we echter kunstlicht en we leven niet meer in harmonie met de natuur. We gaan op heel andere tijden slapen dan we van nature deden. Ons lichaam is hier niet goed op ingesteld. Onze biologische klok raakt in de war doordat onze ogen ’s avonds teveel licht zien. We hebben het dan niet alleen over het licht in huis, maar voornamelijk over de beeldschermen waar we de gehele dag naar kijken. Hierbij kun je denken aan je smartphone, je laptop of computer of je televisie. De slaapangst die we hebben kan weer gedeeltelijk worden veroorzaakt door een verhoogd cortisol-niveau.

Angst voor slapeloosheid

Er is ook nog de angst voor slecht slapen die ons wakker kan houden: we zijn ’s avonds als we in bed liggen dan bang dat het weer niet zal lukken om in slaap te vallen. Het gevolg is piekeren en je bewust zijnd at je niet slapen kunt. Deze angst is misschien wel de belangrijkste reden waarom slaapproblemen blijven voortduren.

Welke factoren spelen er verder nog mee?

Als we kijken naar de oorzaken van slecht slapen die we hierboven hebben genoemd, zijn er verschillende factoren die deze oorzaken tot gevolg kunnen hebben. Zo kan cafeïne bijvoorbeeld het cortisol-niveau verhogen en ook direct na het sporten is het cortisol-niveau in ons lichaam hoger. Over het algemeen wordt het cortisol-niveau door te sporten echter lager. Je lichaamstemperatuur kan ’s avonds nog te hoog zijn doordat het te warm is in huis of doordat je veel inspanning heb geleverd.

Vijf direct toe te passen tips voor beter slapen

Aan de hand van hoe slaapproblemen ontstaan en welke factoren er meespelen kun je direct vijf tips toepassen om beter te slapen:

  • Drink geen cafeïnehoudende dranken in de avond (koffie, thee, cola);
  • Sport/beweeg elke dag minstens een half uur in de middag of de vroege avond (niet ’s avonds laat);
  • Zet de verwarming iets lager in de avond en doe een raam open;
  • Doe een uur voor het slapen gaan geen inspannende taken;
  • Dim het licht in de avond en kijk een uur voor het slapen gaan niet meer op een beeldscherm.

Perfect slapen in 7 stappen

De bovenstaande tips kunnen zeker meehelpen om je slaap te verbeteren, maar het zal zeker niet alle slaapproblemen oplossen. Een paar tips zijn niet de oplossing tegen slecht slapen; hiervoor heb je echt een gerichte aanpak nodig. Het kan zijn dat je alles goed doet en er geen enkele oorzaak meer is waardoor je slecht zult slapen, maar de angst om niet te kunnen slapen is er dan waarschijnlijk nog wel. Hier kom je niet zomaar vanaf, behalve als je hier echt aan werkt.

Marthijs van Gezondbalans
Wij schrijven graag over fysieke en mentale gezondheidsonderwerpen om je te helpen. De informatie op deze website is uitsluitend van informatieve aard en kan niet worden beschouwd als een vervanger van een consult of behandeling door een arts. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.